حوزه آبخیز عرصه‌ای است که روان آب ناشی از بارش بر روی آن توسط آبراهه‌ها جمع‌آوری و به یک خروجی نظیر رودخانه، آب انباشت، تالاب، دریاچه و دریا هدایت می‌شود. ﺣﻮزه‌های آﺑﺨﻴﺰ، ﺑﻪﻋﻨﻮان ﺑﺴﺘﺮ ﺗﻮﻟﻴﺪ در ﺑﺮﮔﻴﺮﻧﺪه مهمترین ﻣﻨﺎﺑﻊ اﻗﺘﺼﺎدي ﺑﻮده ﻛﻪ ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻣﻌﻴﺸﺖ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬﻲ از ﻛﺸﺎورزان و داﻣﺪاران ﺑﻄﻮر ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﻳﺎ ﻏﻴﺮﻣﺴﺘﻘﻴﻢ در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ آن اﺳﺖ. لذا به‌منظور مدیریت پایدار عرصه‌های منابع طبیعی و تدوین سیاست‌گذاری‌های لازم، انجام مطالعات جامع یا تفصیلی – اجرایی آبخیزداری با هدف شناسایی پتانسیل‌ها، محدودیت‌ها و نقاط قوت و ضعف حوزه و ارائه راهکارهای اجرایی جهت کنترل سیلاب، فرسایش و رسوب و حفظ منابع و ذخایر طبیعی ضروری می‌باشد. مطالعات جامع یا تفصیلی - اجرایی آبخیزداری در دو فاز کلی انجام می‌گردد:
1- مطالعات پايه: این مطالعات براساس ضوابط و استانداردهاي ملي و جهاني در جهت شناسايي وضعيت موجود مؤلفه‌هاي حوزه آبخيز انجام می‌گردد که دربرگيرنده اطلاعات كليدي مورد نياز در فرايند مديريت بوده و تصوير جامعي از حوزه را براي برنامه‌ريزان ترسيم نموده و شناخت مناسبي از منابع، محدوديت‌ها و مشكلات در مناطق مختلف عرصه مورد مطالعه فراهم می‌آورد. این مطالعات شامل موارد ذیل می باشد:
- فیزیوگرافی و توپوگرافی
- هواشناسی و اقلیم
- زمین شناسی و ژئومورفولوژی
- ارزیابی منابع و تناسب اراضی (خاکشناسی)
- هیدرولوژی و کیفیت آب های سطحی و زیرزمینی
- پوشش گیاهی
- فرساش و رسوب
- اقتصادی – اجتماعی
2- مطالعات تخصصی: این مطالعات با استفاده از نتایج مطالعات پایه و با رویکرد كنترل فرسايش و رسوب، كنترل سيلاب، تقويت پوشش گياهي و کاهش تنازعات محلی در راستاي توسعه پايدار و آبخوانداري انجام می‌گردد و شامل برنامه‌ریزی و ارائه راهکارهای مکانیکی، بیومکانیکی، مدیریتی و بیولوژیکی بوده و در قالب گزارشات ذیل ارائه می‌گردد:
- سنتز و تلفیق
- عملیات مکانیکی و بیومکانیکی
- عملیات مدیریتی و بیولوژیکی
